Po wspinaniu sportowym w rejonie Cala Gonone (o tym TUTAJ), wybieramy się na jedną z najpopularniejszych oraz najładniej położonych wielowyciągówek na całej Sardynii. Marinaio di foresta (6a+, 190 m) zlokalizowana jest na „wyrastającej” wprost z morza wschodniej ścianie Pedra Longa – choć trudności niewielkie, wrażenia i piękne widoki gwarantowane! By nie poświęcać drodze całego dnia (choć i tak warto!) wymyślam ciekawą kombinację – rano działamy na położonym niedaleko sektorze Villagio Gallico, a na Turnę przenosimy się po południu. Dzięki kompletnej asekuracji oraz łatwemu dostępowi, Marinaio można zrobić bowiem szybko i sprawnie – dzięki temu mamy dodatkowy czas na wspinanie sportowe lub plażowanie 😉.

Sardynia poza przepięknymi widokami, klimatycznymi plażami, oraz rzecz jasna pysznym włoskim jedzeniem i winem oferuje bardzo duże możliwości dla wspinaczy. Rejony sportowe rozrzucone są po całej wyspie i jest ich naprawdę sporo, dodatkowo to co wyróżnia Sardynię na wspinaczkowej mapie Europy to światowej klasy drogi wielowyciągowe. Podczas jednej krótkiej (tygodniowej) wizyty nie sposób oczywiście odwiedzić więcej niż kilku ścian, dlatego za pierwszym razem postanowiliśmy stacjonować w miejscu oferującym kilka sektorów sportowych w pobliżu, ale i w miarę dobry dostęp do dłuższych dróg na najładniejszych turniach.

Drytoolowy sektor w Częstochowie położony niedaleko opisywanej już Złotej Góry. Do dyspozycji jest 26 krótkich dróg, najwięcej w przedziale M5-M7 plus kilka trudniejszych - są zarówno piony, zacięcia jak i okapiki. Z robionych polecam szczególnie, idący wzdłuż szerokiej diagonalnej rysy, siłowy Smak tabaki (M6/6+), prowadzącą zacięciem Duszę Wojownika (ok. M5+, w topo błędnie M7) oraz świetną Ostatnią myśl (M7) z długą cienką ryską jakby stworzoną pod dziaby. Podobnie jak na rejonie obok do czynienia mamy z miękkim wapieniem, ze skały więc trochę się sypie. Załączam zdjęcia z kilku wizyt (aktualizowane), topo autorstwa Artura "Gumy" Pierzchniaka i mapkę.

Na rozpoczęcie sezonu zimowego w Tatrach wybieramy krótką, niedawno (2020) wytyczoną linię na Osterwie – Novembrovą (M6). Warunki śniegowe są kiepskie – po pierwszych opadach nie było jeszcze odwilży, luźny śnieg zalega w depresjach i na połogich płytach. Nasza droga zlokalizowana jest w górnej części północno-zachodniej ściany, po przekopaniu się z Cmentarza pod Galerię podchodzimy więc jeszcze dość sporo żlebem. Do pokonania mamy cztery wyciągi, najtrudniejsze fragmenty posiadają stałą asekurację, stanowiska są gotowe – coś w sam raz na komfortowy rozwspin i/lub brak warunków na dużych ścianach. Dodatkowo ze szczytu turni, na której kończymy wspinanie roztaczają się piękne widoki, m.in. na Grań Baszt czy Wysoką.

Sezon letni AD2021 był dość intensywny, udało się sporo powspinać zarówno w Tatrach (36 dróg/2 niedokończone, ok. 168 wyciągów i 6800 metrów), jak i Alpach (17 dróg, 164 wyciągi i 5900 m.). Jak zawsze miało być różnorodnie, stąd odwiedziny zarówno ścian popularnych, jak i rzadko chodzonych, długie/przygodowe drogi oraz krótkie/sportowe linie. Poniżej krótki tekst oraz zestawienie dróg wraz z linkami do relacji. Dodatkowo zaktualizowałem listy z Polecanymi drogami w Tatrach - od III do V+ (LINK) oraz VI- do VIII (LINK) - opis postaram się zrobić przed kolejnym sezonem, w przyszłości być może wyróżnione klasyki ujęte zostaną w osobnym opracowaniu dotyczącym najładniejszych dróg w Tatrach. W 2021 pojawiła się też nowa lista - Polecane drogi w Dolomitach.

Trzeci i ostatni dzień weekendowego pobytu w Paklenicy – cel główny (Klin) zrealizowany, przed podróżą powrotną namawiam jednak Anię by mimo zmęczenia dała się wyciągnąć na coś ładnego w pobliżu parkingu. Żal byłoby nie wykorzystać pięknej pogody, wiedząc że to ostatni letni górski wspin w tym roku! Proponuję jeden z lokalnych klasyków, przystępną (6a+) ale oferującą dość sporo wspinania (ok. 280 metrów) Drogę Słoweńską na Debeli Kuk. Ponieważ robiłem ją już trzy lata wcześniej (RELACJA), obiecuję szybkie przejście i przyjemne doznania – co nie do końca się sprawdza z powodu deficytu mocy i nieznośnego bólu stóp 😉. Zapominając o niedogodnościach - droga to tutejsza pozycja obowiązkowa, a jeżeli ktoś lubuje się w zacięciach - będzie zachwycony.

Piękny akcent na koniec długiego i intensywnego sezonu letniego w górach! Rzutem na taśmę (w drugiej połowie listopada) udaje zrobić się mega-klasyka, który stanowi ostatnią część Paklenickiej Trylogii – Klina (VIII-) na ścianie Anića Kuk. Na drodze wizytowaliśmy już rok temu, jednak nie był to zbyt rozsądny pomysł zaledwie kilka godzin po powrocie z Albatrosa (relacja TUTAJ) - sił brakowało nam już na początku drogi. Szybki wycof miał i swoje plusy – kilka minut później doszło do mocnego trzęsienia ziemi i uniknęliśmy konieczności przeżywania go w ścianie… Oczywiście na drogę zamierzaliśmy wrócić i gdy już wydawało się, że trzeba będzie poczekać do następnego roku – pojawiło się weekendowe okno pogodowe 😊.

Gdy wydawało się, że ostatnim akcentem letniego sezonu w górach było dwudniowe wspinanie w Tatrach w drugi weekend listopada, tydzień później wybieramy się na wydłużony weekend do Paklenicy. Trzydniowe okienko z piękną pogodą postanawiamy intensywnie wykorzystać – stąd też działany od razu po dotarciu na miejsce. Pamiętając jednak, że główny cel wyjazdu (słynny Klin na Anića Kuk) zaplanowany jest na dzień kolejny, na początek wybieramy krótką i przyjemną (6a+ z serii soft), a zarazem bardzo popularną drogę na położonym tuż obok parkingu prawym sektorze ściany Veliki Čuk – Karamara sweet temptations.

Dzień po przejściu kapitalnej Ody na Kieżmarskim udajemy się na niżej położoną ścianę, Wielką Łomnicką Basztę/Turnię PP. Wybrana droga, Začiatok príbehu (VIII-), na zmęczeniu okazuje się jednak dość wymagająca fizycznie i mentalnie. Co prawda trzy pierwsze wyciągi udaje mi się poprowadzić w pierwszej próbie, na ostatnim brakuje już niestety sił i... Słońca. Zamieszczam krótki opis oraz zdjęcia, licząc iż na drogę uda się jeszcze wrócić. Tym bardziej, że ma ona swoją dalszą część – na wyżej położonej turni znajdziemy powstałą wcześniej linię Nekonečný príbeh (ok. VIII). Początek opowieści (tłumaczenie na polski) jest więc powstałym w 2019 roku prequelem do Niekończącej się opowieści, będąc oczywiście również niezależną linią.

Powrót na jedną z najładniejszych dróg w Tatrach - Ódę na radosť (VII+). Po drugim przejściu podtrzymuję zdanie, że to absolutny top wśród dróg które robiłem - choć jako miłośnik płyt mogę nie być obiektywny 😉. Warunki w ścianie mimo połowy listopada świetne, trzeba było tylko przeboleć podejście z parkingu - kolejka w serwisie. Pod drogę dostajemy się szybko Lewym Puškášem, którego dzielimy na trzy ok. 100-metrowe odcinki. Tym razem dwa pierwsze wyciągi na Ódzie (2 x VI) prowadzi partnerka, ja zajmuję się trzema kolejnymi (3 x VII+), które dwa lata temu robiłem na drugiego – w tym obłędnym, 40-metrowym odcinkiem na Płycie Pająków. Szczegółowy opis drogi i topo w relacji z 2019 roku TUTAJ, poniżej trochę zdjęć z ostatniego przejścia.

Dzięki niskiemu położeniu i południowej wystawie na Rzeżuchowych Turniach wspinać można się zarówno wczesną wiosną, jak i późną jesienią – nawet przy ujemnych w cieniu temperaturach. W listopadowy poranek podchodzimy do opustoszałego schroniska nad zamarzniętym już Zielonym Stawem Kieżmarskim, skąd pod ścianę jest zaledwie pół godziny. Ania obiera za cel piękną płytę na drodze Korsvoldov tanec (VII), którą robiłem kilka lat temu i gorąco polecam (RELACJA). Plan dla mnie to z kolei poprowadzenie wytyczonego w 2019 Fantomasa (VIII). Pierwszą drogę niestety odpuszczamy – rano wieje i jest zbyt zimno na krawądki, po zjeździe spod trudności przenosimy się na łatwiejszego klasyka, również już mi znanego – Známkę monzunu (V+).

Po dwóch dniach wspinania na niskich ścianach w Dolinie Młynickiej, na koniec długiego weekendu przenosimy się wysoko w góry – do Doliny Batyżowieckiej. Tym razem ma być nietrudno i przyjemnie, a jednocześnie długo i przygodowo – warunki te zdecydowanie spełnia Filar Čihuli (V+, ok. 390 metrów). Droga jest bardzo ładna i choć trochę kluczy po filarze – ma dość intuicyjny przebieg, wyszukuje bowiem jego słabe punkty, dodatkowo wyprowadza wprost na główny wierzchołek. Warto zrobić, jest to jedna z ciekawszych piątek w Tatrach, a do tego wspinania na niej jest całkiem sporo! Akcję postanawiamy sobie dodatkowo urozmaicić zejściem wschodnią granią, co stanowi ciekawą alternatywę dla zjazdów ścianą.

Początek słonecznego, długiego weekendu w Tatrach spędzamy w Dolinie Młynickiej – na zachodnich ścianach Skrajnej Baszty (słow. Patrii) położonych w okolicy wodospadu Skok. Pierwszego dnia wybieramy się na sportową drogę Pre Jarku (IX-), której linia przecina wielką płytę na Turni. Od razu zaznaczę, że mimo iż drogę przeszliśmy do końca, kluczowy wyciąg nie puścił w ciągu - umieszczam jednak jej opis by zachęcić do powtórzeń. Dzień później przechodzimy jedną z historycznych linii na położonej obok Ścianie – LTT (VII-), dodatkowo wracamy na Turnię gdzie zapoznaję się z okapem na bardzo ciekawej drodze autorstwa Tatarki (VII+/VIII-), tym razem jednak nie czas na prowadzenie całości.

Kalamárka to jeden z najstarszych słowackich rejonów wspinaczkowych, położony w centralnej części kraju – w okolicy miejscowości Detva (rejon Bańska Bystrzyca). Skała to twardy wulkaniczny andezyt, o warstwowej budowie (świetne chwyty i stopnie) i bardzo dobrym tarciu. Do dyspozycji w tym niezwykle urokliwym miejscu mamy kilkaset obitych dróg o długości do 25 metrów, mnóstwo w przedziale V-VI i sporo VII-VIII – na kilka wizyt każdy z pewnością znajdzie coś dla siebie. Rejon słynie z rzadkiego obicia (szczególnie starsze linie) dlatego też dla własnego bezpieczeństwa lepiej nie wstawiać się w niektóre drogi na swoim limicie 😉. Na miłośników tradów również czeka mnóstwo propozycji, szczególnie tych łatwiejszych – jest to świetne i bezpieczne (rzeźba!) miejsce do nauki.

Góry Sokole, czyli popularne Sokoliki, przez wielu uważane są za najładniejszy rejon wspinaczkowy w Polsce, a ich sportowe oraz tradowe klasyki są powszechnie znane i cenione. Co ważne - granitowe skały obfitują w górskie formacje (rysy, zacięcia, kominy) oraz tarciowe płyty, co świetnie przygotowuje do wspinania w Tatrach i Alpach. W aktualizowanym co jakiś czas wpisie znajdziecie informacje na temat polecanych dróg oraz zdjęcia niektórych z nich. Dodatkowo dorzucam pomocne linki z wyróżnionymi drogami w szerokim zakresie trudności oraz ciekawe zestawienia tradów wraz z komentarzami. Zdjęcia dodawane są systematycznie i w galerii ułożone są w kolejności od najnowszego do najstarszego.

Weekend nad Popradzkim Stawem – mimo wcześniejszych dobrych prognoz pogoda nie pozwala niestety na realizację planów. W sobotę jest pochmurnie i zimno, kierujemy się pod Galerię Osterwy – tutaj udaje zrobić się jedynie krótką Haninę (VII+) z końcówką Foxuv sen (VII-). Niedziela wita nas piękną pogodą, gdy jednak rozgrzewamy się na znanej mi już drodze Plška (VI-) na Szarpanej, pojawiają się chmury i mocny wiatr. Temperatura odczuwalna spada poniżej zera i choć drogę kończymy, o działaniu na zachodniej ścianie możemy zapomnieć. Czując niedosyt zbiegamy do Plesa i podchodzimy pod Osterwę. Próbujemy Stredom steny (VI+) – niestety zaliczam odwrót spod trudności na kluczowym wyciągu, który jest kompletnie zarośnięty.

W niedzielę planujemy działać od rana na południowo-zachodniej ścianie Jastrzębiej Turni, decydujemy się więc na nocleg w Dolinie Kieżmarskiej dzień wcześniej. Nad Zielonym Stawem pojawiamy się późnym popołudniem, wciąż jednak wystarczająco wcześnie by przejść krótką Cestę horských zvodcov (VII+) na nieodległych Jastrzębich Spadach. Drugiego dnia kończy się na jednej drodze – Smrť Vegetariánom (VI-) okazuje się na tyle absorbująca, że na główny cel nie mamy już wystarczającego zapasu czasu.

Po sobotnim wspinaniu na Czołówce MSW na niedzielę zaplanowaliśmy kombinację na innej północnej ścianie – Kazalnicy Mięguszowieckiej. Rano jednak okazuje się, że prognoza pogody uległa pogorszeniu – po południu przewidywany jest mocny opad. Ostateczną decyzję podejmujemy pod ścianą – nie ma większych szans na realizację oryginalnego planu, trzeba poszukać alternatywy. Wybieramy wspinanie na zachodniej wystawie Żabiego Mnicha – jej niewielka wysokość umożliwia zrobienie więcej niż jednej drogi oraz szybki wycof w przypadku deszczu. Finalnie zanim pogoda się załamie udaje nam się przejść dwie linie - najtrudniejszego obecnie na ścianie, ubezpieczonego spitami Pro Paina (oryginalnie VII+/VIII-) oraz rysowego trada – Chrobaka (VI).

Kilka słonecznych dni powoduje, że wystawy północne są suche, postanawiamy więc weekendowo wybrać się na takowe w okolicy Morskiego Oka. Po długiej łańcuchówce dwa dni wcześniej (RELACJA) mocy w nogach brakuje, sobotnia akcja skrojona jest więc na miarę - udajemy się pod szybko dostępną Ścianę Czołową Północnego Filara Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego. Na celownik obieramy jedną z dwóch (obok Szarego Zacięcia) najpopularniejszych linii – Greystone (VII), oferującą różnorodne wspinanie z mieszaną asekuracją. Droga, mimo iż nie za długa (5/6 wyciągów) posiada kilka świetnych odcinków i na pewno warto ją zrobić, nawet jeżeli wygląd ściany latem nie zachęca 😉.

Pomysł na łańcuchówkę obejmującą wspinanie na Kieżmarskim lub Widłach i przejście granią na Łomnicę by zrobić drogę na jej zachodniej ścianie chodził mi pod głowie od jakiegoś czasu. Gdy początkiem września pojawia się krótkie okienko pogodowe, na akcję namawiam Michała, a by doznania były pełniejsze proponuję działanie car-to-car i wybór rzadko powtarzanych dróg autorstwa dwóch wybitnych taterników. Zaczynamy od Prawego Filara Tatarki na Wielkim Szczycie Wideł (niedawno V+ A0, klasycznie ok. VI+), kończąc na Łomnicy drogą Páleníčka, Čuňasovą (wariant VI+ a właściwie to ok. VII) - tak też powstaje kombinacja Widłami w Łomnicę 😉. O mały włos akcję musielibyśmy przerwać, dzięki wsparciu życzliwych Słowaków udało się ją jednak dokończyć!

Po alpejskich wojażach czas na powrót w tatrzański granit. Pierwsza niedziela września zapowiada się chłodno, prognozowane kilka godzin Słońca daje jednak szansę by podziałać na południowej wystawie. Swoje kroki kierujemy pod Wołową, gdzie na celownik obieramy dwie linie – nowoczesną Medzi Legendami (VIII-) oraz historyczną Kývala-Orolín-Zeitler (VII). Finalnie udaje zrobić się tylko pierwszą z nich – niska temperatura i gęste chmury oraz popołudniowy spadek spręża powodują, że na Orolinie wycofujemy się spod trudności (wracam rok później z Anią - OPIS).

Po przejściu Rébuffata na Midi (RELACJA) zostajemy na nocleg w schronisku Cosmiques, by kolejnego dnia udać się na innego lokalnego klasyka – drogę Contamine’a (6a+) na Pointe Lachenal. Popołudniu pogoda ma się załamać, pod południowo-wschodnią ścianą stawiamy się więc wcześnie rano. Z turni można łatwo zejść, by jednak nie wspinać się z ciężkim sprzętem większość ludzi decyduje się na powrót zjazdami – podobnie robimy i my. Linia oferuje kapitalne wspinania w rysach na całej długości, a kluczowe wyciągi prowadzące wielkimi popękanymi płytami są po prostu obłędne. Według mnie jest i ładniej i bardziej ciągowo niż na wspomnianej na wstępie drodze, a obie zaliczają się zdecydowanie do grona najlepszych „szóstek” w Alpach.

Dzień po naszym wspinaniu na Kapucynie (RELACJA) obóz KW BB w Courmayeur dobiega końca, opuszczamy camping i przenosimy się do Chamonix. Noc i poranek są deszczowe, gdy dzwonimy do Cosmiques okazuje się jednak, że na lodowcu Vallée Blanche jest piękna pogoda. Od razu wyjeżdżamy więc na Aiguille du Midi z planem przejścia dwóch świetnych linii w dwa dni. Napisać o pierwszej z nich, że to klasyk to jak nic nie napisać – droga Rébuffata jest bowiem jedną z najczęściej powtarzanych w całych Alpach. Jej dostępność, niesamowite usytuowanie oraz niewątpliwa uroda powodują, że przy ładnej pogodzie ustawiają się na niej kolejki, a stopień wyślizgania granitu sięgnął poziomu niespotykanego nigdzie indziej w górach 😊.

Grand Capucin to według wielu najładniejsza turnia w rejonie Mont Blanc oraz pozycja obowiązkowa dla każdego ambitnego górskiego łojanta 😉. Jej wschodnia ściana jest jednym ze wspinaczkowych symboli Alp i oferuje sporo pięknych dróg w doskonałej jakości granicie - w tym trudne, światowe klasyki. Najprostszym i najbardziej popularnym sposobem zdobycia szczytu jest przejście kombinacji Drogi Szwajcarskiej (6b+A0/~7b) i O Sole Mio (6c) na ścianie południowo-wschodniej – łącząc te dwie drogi uzyskujemy piękną linię o przystępnych trudnościach (6a+). Na początek do pokonania mamy kilka wyciągów dojściowych, później czeka nas już jednak wspinaczkowa uczta w słynnym pomarańczowym granicie. Kto raz spróbuje – na pewno będzie chciał wrócić!

Dzień po powrocie z długiej akcji na Aiguille Noire (RELACJA) wypadałoby odpocząć, szkoda jednak czasu gdy jest się w tak pięknym miejscu jak Courmayeur, a pogoda dopisuje 😊. Wyjeżdżamy więc kolejką na Helbronner z planem przejścia jednego z najładniejszych spośród nietrudnych klasyków lodowca Gèant – Le Lifting du Roi (5c) na położonej w obrębie Petit Capucin turni Roi de Siam. Zaczynamy od kawy w schronisku Torino, gdzie spotykamy kilku klubowiczów – jednego z nich postanawiamy zabrać ze sobą.

Plan działania na czas obozu, poza wspinaniem na słonecznych turniach lodowca Gèant/Vallée Blanche, zakładał również przejście jednej z wielkich ścian. Gdy dwa z trzech głównych celów odpadły z powodu warunków, sytuacja stała się jasna – ruszamy na Aiguille Noire i alpejskiego klasyka, prawie kilometrową drogę Ratti-Vitali (6a/6b A1 TD+). Przygodą samą w sobie jest dotarcie pod ścianę i powrót z niej, samo wspinanie to już czysta przyjemność 😉. Skład zespołu klaruje się w ostatniej chwili, późnym popołudniem wraz z Romkiem i Szymonem opuszczamy camp i udajemy się na nocleg do schroniska Monzino, z którego następnego dnia rozpoczniemy naszą 30-godzinną akcję.

Pobyt na obozie klubowym (48 osób!) w Courmayeur rozpoczynamy od aklimatyzacyjnego rozwspinu na lodowcu Géant. Tzw. Satelity Tacula czyli turnie położone w obrębie masywu Mont Blanc du Tacul oferują mnóstwo pięknych dróg, a ich położenie i względnie niewielka wysokość umożliwiają jednodniowe akcje. Na oswojenie się z alpejskim granitem wybieramy świetną linię o charakterze rysowym - Salluarda (6a/6a+) na południowej ścianie Pointe Adolphe Rey. Wspinanie jest przyjemne, trudności przystępne (przeważają wyciągi 5b-5c), asekuracja bardzo dobra, a powrót pod ścianę zjazdami bardzo szybki – nie dziwi więc, że droga należy do grona najpopularniejszych w rejonie!

Słynne Płyty Pająków (znane również jako Płyty Pochylego, słow. Pochylého platne) na Kieżmarskim Szczycie oferują kilka przepięknych linii. Po dwukrotnym zaliczeniu ultra-klasyka, Wielkiego Zacięcia (VI+) i przejściu nowoczesnej Ódy na radosť (VII+, wg mnie jedna z najlepszych dróg w Tatrach), przyszedł czas na zmierzenie się z najstarszą linią w tej części ściany, nazwanej tak samo jak cała formacja - Płytami Pochylego (VIII-) lub też Drogą Pająków. Co prawda najczęściej przechodzona jest tylko górna część drogi, oferująca główne trudności (najszybciej dostać się tam przez Cmentarzysko lub Lewym Puškášem), wraz z Dawidem postanawiamy zrobić jednak całość – mimo iż dolna część nie zachęca swoim wyglądem.

Sobotni poranek na obozie w Zbójnickiej Chacie wita nas gęstymi chmurami. Padać zacząć może w każdej chwili, wybieramy więc nieodległą, łatwą (V), prawie w całości obitą i wyposażoną w stanowiska zjazdowe drogę na Jaworowym Szczycie – Filar Kellego (znaną również jako Żebro Kelle-Šuna). Pod ścianą dopada nas deszcz i zaliczamy odwrót, późnym popołudniem jednak wracamy – tym razem zabierając ze sobą kolegę. Drogę robiłem już kilka lat wcześniej (RELACJA), nadaje się ona świetnie na szybką akcję - również w niepewną pogodę i tuż po deszczu. Tym razem - w sam raz na wypełnienie czasu pomiędzy obiadem i kolacją w schronisku 😊.

Drugi dzień pobytu w Staroleśnej zaczynamy od wspinania na Ostrym Szczycie. W 2018 roku powstała tam linia rozwiązująca dolną część ściany położoną pomiędzy Ostrzem Filara i Motyką oraz forsująca górną płytę, którą druga ze wspomnianych dróg obchodzi – Primula Minima (VI). Nowa pozycja okazuje się bardzo ładna, przy czym dość mocna w swojej wycenie i posiadająca dwa fragmenty z wymagającą asekuracją. Po powrocie pod ścianę postanawiamy zrobić coś chodzonego i przystępnego, co dla odmiany poprowadzić będzie mogła w całości moja partnerka – po trzech latach wracam więc na jedną z najładniejszych (najładniejszą?) piątkę w całych Tatrach, Motykę na pobliskim Małym Lodowym.